 Strzelectwo mysliwskie
Strzelania mysliwskie mają za zadanie przygotować myśliwych do efektywnego polowania. Każdy z rodzajów strzelań spełnia inne funkcje w tym zakresie, a wszystkie łącznie przygotowują wszechstronnie do praktyki. Strzelania myśliwskie są nastepujące:
- krąg myśliwski
- oś mysliwska
- przeloty
- zając w przebiegu
- dzik w przebiegu
- stojący rogacz
- stojący lis
W strzelaniu do rzutków liczy się liczba rozbitych rzutków, a do zająca liczba strzelonych, tzn. zaznaczających otrzymanie skutecznego trafienia. Wyni9k strzelania do makiety dzika, rogacza i lisa ustala się na podstawie sumy trafień w płaszczyznę zakreślającą granicę punktowania strzału, przy uwzględnianiu wartości poszczególnych pierścieni.
W strzelaniach myśliwskich wolno używać broni myśliwskiej bez specjalnych przeróbek i uzupełnień. Również amunicja musi być amunicją myśliwską, śrutową lub kulową. Broń może byc wyposażona w celownicze przyrządy optyczne.
W strzelaniu do makiety rogacza i lisa wolni używać podpórki, która może służyć tylko do podparcia broni i dłoni podtrzymującej lufę.
Amunicja srutowa do strzelań na osi myśliwskiej, na kregu myśliwskim i przelotach może zawierać śrut nie grubszy niż 2,5 mm, a do zająca - do 3,5 mm.
Amunicja kulowa broni gwintowanej może mieć dowolny kaliber, ale mysliwski: pocisk tej amunicji nie może być penopłaszczowy. Z broni z gładkimi lufami można strzelać pociskami typu breneka.
Rodzaje broni
Rozróznia się broń mysliwską śrutową, kulową oraz broń kombinowaną (śrutowo-kulową).
- Broń śrutowa występuje w postaci pojedynki, dwururki (tzw. dubeltówki) i samopowtarzalnej (automat).
- Broń kulowa może być jednolufowa (tzw. sztucer jednostrzałowy, powtarzalny, czyli repetier lub automat) albo o lufach (tzw. sztucer podwójny, ekspres). - Broń kombinowana ma lufy śrutowe i kulowe. Najczęściej używaną bronią kombinowaną jest trójlufka, tzw. dryling, który ma dwie lufy śrutowe i jedną kulową lub dwie dwie kulowe i jedna śrutową.
Układ broni może być poziomy, pionowy (nadlufka, bok) lub w trójkąt (przy trójlufkach), tzw. dryling.
Pod względem konstrukcji broń może być łamana lub o jednolitym sztywnym połączeniu luf i zamka z osadą. Nowoczesna broń śrutowa jest przeważnie łamana, zaś kulowa jednolitej budowy. Od tej ogólnej zasady są wyjątki, a więc dryling i ekspres są łamane, zaś dubeltówka z zamkiem ślizgowym systemu Darne'a ma budowę sztywnej konstrukcji.
Broń śrutowa
Dubeltówka składa się z czterech zasadniczych części: osady, baskili, luf i czułenka.
Kaliber i wszystkie inne dane broni śrutowej wybite są na komorze nabojowej od spodu hakach lub z boku. Kaliber broni śrutowej oznaczony jest zwykle zespołem liczb, np. 12/70, przy czym 12 oznacza kaliber, a 70 oznacza długość komory nabojowej. Ponadto zawsze jest oznaczenie prób przystrzeliwania broni zawierające określenie miejscowości i państwa, rodzaj prochu i ewentualnie, która to była próba, a więc zwykła lub zaostrzona albo I lub II. Każda z wytwórni broni podaje inaczej cechy broni.
Komora nabojowa to część lufy, w której mieści się nabój i gdzie następuje wybuch. Ta część lufy musi być odpowiednio gruba, ażeby nie uległa deformacji w czasie wybuchu naboju. Grubość lufy w tym miejscu wynosi 2,6-3,8 mm, podczas kiedy końcowa część lufy przed czokiem ma grubość tylko 0,6-0,9 mm. średnica komory nabojowej jest większa od średnicy przewodu lufy o grubość ścianek łuski naboju. Długość komory nabojowej w broni śrutowej, w zależności od tego, do jakich nabojów broń jest dostosowana (short lub long), wynosi 65 lub 70 mm. Nowoczesne dubeltówki mają komory o długości 70 mm.
Dubeltówka bezkurkowa zabezpiecza się samoczynnie przez otworzenie klucza (przesunięcie na prawo) umozliwiającego złamanie broni. Bezpiecznik na dupeltówce znajduje się u góry baskili. Drylingi mają bezpiecznik z boku baskili i te niezabezpieczają broni samoczynnie. Dubeltówki kurkowe zabezpieczają się przez opuszczenie kurków. Żadne, nawet tzw. pewne zabezpieczenie mechaniczne nie daje gwarancji uniknięcia przesunięcia bezpiecznika i potem oddania przypadkowego strzału. Najpewniejszym zabezpieczeniem jest rozładowanie broni.
Osady mogą miec różny kształt. Podstawowe dwa rodzaje to angielska o prostej i gładkiej szyjce oraz pistoletowa, która ma szyjkę wygiętą do dołu, podobnie jak rączka dawnego pistoletu. Osady pistoletowe maja przeważnie bakę, czyli zgrubienie kolby w miejscu, gdzie dotyka się do niej policzkiem. Osada dubeltówki składa się ze stopki, kolby i szyjki, a u sztucera powtarzalnego także i z łoża. Stopka jest tą częścią broni, która opiera się o ramię. Kolba służy do właściwego ukierunkowania broni, a szyjka stanowi uchwyt dla ręki. Łoże broni kulowej służy do stałego połączenia lufy z osadą.
Broń kulowa
Broń kulowa składa się z lufy z komorą nabojową i zamkiem oraz z łoża.
Wewnętrzna część lufy jest gwintowana, tzn. ma spiralne pasy pól i bruzd w liczbie 4 lub 6, głębokości ok. 0,1 mm. Jeden pełny skręt gwintu ma długość 20-24cm, co daje ponad 2 obroty pocisku w lufie. Ilość obrotów zależy od długości lufy. Pocisk uzyskuje ok. 3500 obrotów na sekundę. Ruch obrotowy pocisku pozwala utrzymać stabilność kierunku lotu i pokonywać opór powietrza.
Lufy broni kulowej maja długość 51-65 cm. Broń o dłuższych lufach daje mozliwość większego wykorzystania gazów w procesie spalania się prochu, a to daje większą szybkość początkową pocisku, a w konsekwencji większą energię uderzenia. Dłuższa lufa ułatwia ponadto bardziej precyzyjne wycelowanie przez szczerbinkę i muszkę, ponieważ jest dłuższa linia celowania.
Kula sztucerowa ma zasięg 5 km, a breneka do 1500 m. Wobe tak duzego zasięgu kuli zachowanie szczególnej ostrożności przy strzelaniu w pobliżu osad lub dróg jest warunkiem bezpieczeństwa. Dotyczy to również strzelania na otwartej przestrzeni, gdy w głębi nie ma lasu, który stanowiłby naturalny kulochwyt. W żadnym wypadku nie wolno strzelać, jeżeli na linii strzału są ludzie, choćby nawet punkt celowania leżał znacznie bliżej i na niższym poziomie niż ludzie. Pocisk wystrzelony w poziomie, a więc w pozycji stojącego myśliwego, leci conajmniej 500 m i potem często rykoszetuje o ziemię i leci dalej do 1000m.
Broń przed polowaniem należy oczyścić ze smarów, zwłaszcza lufy z zaoliwienia, gdyż obecność oliwy w lufach znacznie osłabia ostrość strzału śrutowego, a w lufach gwintowanych zmienia tarcie pocisku, a przez to następuje zmiana balistyki zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej. Zamki mogą być nasmarowane, ale w okresie zimy smarem trudno zamarzającym. Ponadto trzeba zawsze sprawdzić, czy lufy sa czyste, wolne od resztek pakuł, waty lub innych zanieczyszczeń.
Amunicja śrutowa
Nabój składa się z następujących części: łuski (tekturowej lub plastykowej), spłonki, prochu, przybitki filcowej, śrutu (ew. w koszyczku plastykowym) oraz jednej lub dwu przybitek, w zależności od tego, czy nabój zamknięty jest zawinięciem łuski czy gwiazdką. Łuska ma długość 65 lub 70 mm - odpowiednio do długości komory nabojowej. śrut jest wykonany z ołowiu utwardzanego arsenem i antymonem. Jeśli śrut znajduje się w koszyczku, to koszyczek ten chroni lufy przed zaołowieniem, a śrut przed deformacją.
Amunicja kulowa
Pocisk składa się z dwóch części, a więc zewnętrznej osłony - płaszcza i wewnętrznej - rdzenia (ołów). Osłona może byc całkowita i wówczas mówi sie o pocisku pełnopłaszczowym lub tylko częściowa i wtedy pocisk określany jest jako półpłaszczowy. W praktyce najczęściej używa się pocisków półpłaszczowych, z tym że odsłonięcie ołowiu w tych pociskach może być większe lub mniejsze, a ponadto płaszcz może być zgięty w połowie, tworząc literę H. Taki pocisk nazywa się H-płaszcz. Pocisk z większą częścią odsłoniętą łatwiej ulega deformacji po trafieniu w cel lub przy zderzeniu z przeszkodą, np. z trawą lub gałązką. Kształt czubka pocisku może być również różny, a więc spiczasty, zaokrąglony lub stożkowy.
Darz Bór! |
